In mijn tweets (@PssndOnderwijs) besteed ik aandacht aan het stemgebruik van de docent. Veel mensen zijn in stresssituaties geneigd om harder te gaan praten. Niet alleen volume maar ook de toonhoogte van de stem gaat dan omhoog. Iedereen herkent dat beeld wel: de boze docent voor de klas die het écht niet meer weet en uit onmacht alleen maar harder en hoger gaat schreeuwen. Het werkt als een rode lap op een stier: het veroorzaakt onrust, lawaai en een aantal leerlingen vindt het alleen maar leuk dat de docent “over de rooie gaat”. Escalatie.
Niet doen dus!

Het blijkt dat vrouwen eerder de neiging hebben om hoger en scheller te gaan praten in conflictsituaties. Een reactie op mijn tweet was “mannen in onderwijs een oplossing? #stem”.

Het is een feit dat er –met name in het basisonderwijs, maar in het voortgezet onderwijs begint die tendens ook te ontstaan- vooral vrouwen voor de groep staan. De mannen die in het basisonderwijs werken, zijn relatief vaak directeur en staan niet of beperkt voor de groep.

Er gaan verschillende geluiden rond over dit fenomeen. Een willekeurige greep:

• “Onderzoek wijst uit dat het geringe aantal mannen in het basisonderwijs niet leidt tot slechtere prestaties van jongens, ook in onderwijssectoren waar veel mannen voor de klas staan presteren jongens slechter”.
• “Het is belangrijk dat er meer mannen voor de klas komen dan nu het geval is. Het is goed voor kinderen als zij gedurende hun schoolloopbaan met verschillende leerkrachten in aanraking komen en diverse rolmodellen ontmoeten”.
• “De jongetjes krijgen van de juffen te horen dat ze stil moeten zijn, netjes moeten zitten en lang achter elkaar moeten knutselen. En dat zou ingaan tegen hun behoefte om wild te zijn en te rennen”.
• “Veel mannen vielen tijdens de opleiding af en bij bestuurders waren er klachten over de kwaliteit van de afgestudeerde mannen. Ze gedroegen zich als kroonprinsen op de pabo. Hun man-zijn was al voldoende”.
• “Volgens de deskundigen zouden juffen vooral eigenschappen stimuleren die men traditioneel meer als vrouwelijk beschouwt. Rustig blijven en veel praten wordt beloond, terwijl er anderzijds juist weinig ruimte – laat staan stimulans – is voor typisch jongensgedrag en sterke jongens-eigenschappen”.

Ondanks dat er allerlei bewijzen lijken te zijn, spreken onderzoeksresultaten elkaar tegen. We kunnen blijkbaar niet met zekerheid zeggen of de feminisering van het onderwijs schadelijk is voor de ontwikkeling van kinderen. Mijn eigen gezonde verstand zegt dat het voor ieder kind goed is om met verschillende rolmodellen geconfronteerd te worden. En zolang de mannen in het onderwijs nog steeds in de minderheid zijn, zullen wij vrouwen ervoor moeten zorgen dat onze stem laag klinkt. Ook bij stress. Succes dames!